Twórcą podejścia psychodynamicznego jest Z. Freud, który jako pierwszy wprowadził do psychologii pojęcie nieświadomości i stworzył teorię psychologiczną wraz z oryginalną metodą terapeutyczną. Kontynuatorzy Freuda dodawali do jego myśli swoje własne rozważania i ujmowali z nie fragmenty, z którymi się nie zgadzali. C.G. Jung kładł większy nacisk na pojęcie nieświadomości, wprowadzając termin nieświadomości kolektywnej. A. Adler umniejszył rolę potrzeb seksualnych na rzez potrzeby wyrażenia siebie, wpływania na innych ludzi. K. Horney uważała, że źródłem lęku jest niemożność realizacji potrzeb społecznych. Współcześni przedstawiciele podejścia psychodynamicznego różnią się od Freuda w pojmowaniu rozwoju psychoseksualnego i psychodynamicznego, kładą również większy nacisk na fakt, że człowiek jest istotą społeczną.
Osobowość człowieka składa się z trzech elementów: id, ego i super ego.
Id jest nieświadome i obejmuje tę część nieświadomości, której celem jest zaspokajanie podstawowych potrzeb kierując się tzw. „zasadą przyjemności”, polegającą na tym, że ludzie z zasady szukają przyjemności unikając przy tym wszelkiego rodzaju bólu.
Ego jest świadomą częścią psychiki, hamuje nieposkromiony hedonizm id, stara się zapewnić długofalowe korzyści, niweluje ryzyko negatywnych doznań związanych ze zbyt silnym uleganiem pierwotnym popędom. Ego obejmuje świadomą część osobowości, lecz nie wszystkie jego funkcje są świadome. Wytwarza mechanizmy obronne na ataki np. ze strony superego: zaprzeczenie, przemieszczenie, fantazję, projekcję, sublimacje.
Superego pełni rolę czegoś, co można by przyrównać do terminu sumienia, gdyż cenzoruje ono działalność id oraz stara się osiągnąć perfekcję. Super ego działa w zaprzeczeniu id, ponieważ zachowuje się w akceptowany w społeczeństwie sposób i kontroluje rozróżnianie dobrego i złego w jednostce.
Czym charakteryzuje się psychoterapia psychodynamiczna?
Psychoterapia psychodynamiczna szczególnie opiera się o relację terapeutyczną. Ważny jest także dialog terapeutyczny. Te dwa aspekty mają za zadanie pomóc pacjentowi zrozumieć jego sposób odbierania i kreowania rzeczywistości wewnętrznej i zewnętrznej.
Podstawowym narzędziem terapii jest rozmowa.
Terapeuta psychodynamiczny poprzez oddziaływania werbalne pomaga pacjentowi spojrzeć na jego dotychczasowe doświadczenia z innej perspektywy.
W jakich przypadkach warto skorzystać z terapii psychodynamicznej?
Terapię psychodynamiczną można zastosować przy wielu problemach psychicznych. Najczęściej pacjentami terapeutów psychodynamicznych są osoby, które zmagają się z:
• zaburzeniami nastroju,
• zaburzeniami odżywiania,
• zaburzeniami lękowymi,
• zaburzeniami osobowości,
• zaburzeniem stresowym pourazowym (PTSD),
• problemami w relacjach z innymi ludźmi.
Terapia psychodynamiczna: jak przebiega?
Współcześnie sesja z terapeutą pracującym w nurcie psychodynamicznym odbywa się „twarzą w twarz”. Pacjent jest zachęcany do dzielenia się swoimi myślami, fantazjami, skojarzeniami, uzyskuje przyzwolenie na wprowadzenie treści wstydliwych. Terapeuta dostosowuje swoją aktywność do potrzeb i możliwości pacjenta, podążając za dynamiką jego przeżyć psychicznych, poszukuje z pacjentem nowego rozumienia, nie doradza.
Dając poczucie bezpieczeństwa i komfort psychiczny towarzyszy pacjentowi w rozwiązaniu nieświadomych konfliktów, w przepracowaniu trudnych wątków jego życia. Korzystając z mechanizmu przeniesienia (w trakcie procesu terapeutycznego, pacjent zaczyna przenosić na terapeutę swoje uczucia, które w przeszłości czuł wobec ważnej dla niego osoby, będącej w centrum emocjonalnego konfliktu) terapeuta umożliwia pacjentowi przeżycie doświadczenia emocjonalnego, które warunkuje zmiany w jego osobowości i staje się bazą do wprowadzenia korzystnych zmian w funkcjonowaniu.
Terapia psychodynamiczna: jak długo trwa?
Czas trwania terapii psychodynamicznej jest określany indywidulanie. Ilość sesji terapeutycznych jaka jest potrzebna aby osiągnąć poprawę stanu psychicznego pacjenta jest zależna mi.in od problemu z jakim zmaga się pacjent, a także od czasu w jakim pojawiają się pierwsze efekty psychoterapii. Należy zwrócić uwagę również na postawę pacjenta w czasie terapii – pacjent powinien być otwarty i szczery w stosunku do swojego terapeuty.
Terapia psychodynamiczna: jakie przynosi efekty?
- złagodzenie objawów
- zwiększenie zasobów psychologicznych czyli, wzbogacenie o coś np.:
- poprawę komunikacji interpersonalnej,
- budowanie satysfakcjonujących związków,
- zwiększenie pewności siebie,
- lepsze radzenie sobie z trudnościami w życiu codziennym,
- samoświadomość.
Zobacz wszystkie nurty psychoterapeutyczne: psychoanalityczny, systemowy, poznawczo-behawioralny, zobacz wszystkie